यसरी ठगिन्छन् ट्याक्सीमा यात्रु

काठमाडौं । बुबा तथा आमाको मुख हेर्ने दिन, तिज, दसैँ, तिहारजस्ता मुख्य चाडपर्वमा उपत्यकामा यात्रुको चाप बढ्छ । सार्वजनिक सवारीसाधनमा यात्रा गर्न निकै गाह्रो हुन्छ । यस्तो बेला ट्याक्सी चढ्नुको विकल्प हुँदैन । उपत्यकामा करिब ५ हजार ट्याक्सी चल्छन् । त्यसैले ट्याक्सी पाउन त्यति गाह्रो छैन । 

नियमअनुसार ट्याक्सीले मिटरमा उठेअनुसार भाडा लिएर यात्रुलाई गन्तव्यमा पुर्याउनुपर्छ । तर, उपत्यकाका अधिकांश ट्याक्सी मिटरमा हिँड्नै मान्दैनन् । त्यसैले बार्गेनिङमा बढी भाडा तिरेर यात्रा गर्नुपर्ने बाध्यता छ । त्यसो गर्दा मिटरमा उठ्नेभन्दा झन्डै दोब्बर भाडा तिर्नुपर्छ । 

ट्याक्सी चालकको यस्तो अटेरीपनलाई मध्यनजर गरेर बाह्रखरी डटकम र ललितपुर ट्राफिक प्रहरीको सहकार्यमा बुधबार दिउँसो ‘ट्याक्सी अपरेसन’ गरियो ।

विशेषगरी मिटरमा हिँड्न नमान्ने तथा मिटर बिगारेर चलाउने चालकलाई कारबाहीको दायरामा ल्याउन ललितपुरका विभिन्न ठाउँमा दिउँसो ३ देखि साँझ ५ बजेसम्म अभियान चलाइएको थियो । त्यसबाट पनि अधिकांस ट्याक्सी मिटरमा चल्नै नमान्ने पुष्टि भयो ।

घटना नम्बर–१

बा २ ज २१५० नम्बरको ट्याक्सीबाट हामीले आफ्नो अभियान सुरु गर्यौं । जावलाखेल प्रतीक्षालयनजिकै रोकिराखेको ट्याक्सी नजिक पुगेर हामीले ‘सातदोबाटो जानु छ’ भनेरमात्रै के भनेका थियौं, चालकले भने– मिटरमा जाँदिनँ, दुई सय रुपैयाँ दिनुस् ।

त्यसपछि हामीले ‘त्यति नजिक जान पनि दुई सय माग्ने ? अलि भाडा मिलाइदिनुस् न’ भनेर आग्रह गर्यौं ।

त्यति भनेर हामी त्यही ट्याक्सीमा चढ्यौं । ट्याक्सी अघि बढ्न थालेपछि भाडामा चित्त नबुझे मिटरमा जाऊँ भनेर उनले मिटर चलाए । 

केही अगाडि बसेका ट्राफिक प्रहरी ललितपुरका प्रमुख प्रहरी निरीक्षक सिताराम हाछेथुले सो ट्याक्सीलाई आइन्दा यस्तो चलाखी नगर्न सचेत गराउँदै छाडिदिए ।

घटना नम्बर–२ –

लगनखेलमा बसिरहेका बा १ ज ४११० नम्बरका ट्याक्सी चालक कृष्ण पुडासैनीलाई ‘दाइ, ट्याक्सी खाली हो ? हामीलाई झम्सीखेल पु¥याइदिनुस् न’ भन्यौं । पुडासैनीले त झम्सीखेल कहाँ पर्छ आफूलाई थाहा नभएको पो बताए । ‘हामीलाई साथीले बोलाएको छ, एकदमै चाँडो जानुपर्नेछ, गइहालौं’ भनेर हामी ट्याक्सीमा बसिहाल्यौं ।’

नियमअनुसार यात्रु ट्याक्सीमा बसिसकेपछि चालकले मिटर ‘अन’ गर्नुपर्छ । तर, उनले मिटर ‘अन’ नगरी दुई सय रूपैयाँ मागे । ट्याक्सीमा बसेरै उनले बार्गेनिङ गर्न थाले । तर, हामीलाई हतार भएकाले छिटो हिँड्न आग्रह गर्यौं । ट्याक्सी चालक दुई सयभन्दा कममा नहुने भन्दै अघि बढे । केही पर पुगेपछि ट्राफिक प्रहरीलाई बोलायौं र उनलाई जिम्मा लगायौं । चालकले यसअघि बोलेका सबै कुरा बिर्सिएजस्तो गरी भने– ‘म मिटरमै जान तयार छु । तर, अहिले अन गर्न बिर्सिएँछु ।’ यसअघि पनि ठगी गरेको पाइएपछि उनको लाइसेन्स पहिले नै प्रहरीकहाँ पुगेको रहेछ । उनले प्रहरीलाई ब्लुबुक थमाए र चिट लिएर गए ।

घटना नम्बर–३

महालक्ष्मीस्थानमा बा १ ज ४००५ नम्बरका ट्याक्सी चालक भेटिए गोविन्द अधिकारी । ‘ट्याक्सी खाली हो ?’ हामीले सोध्यौं ‘कुन ठाउँ जाने ?’ उनले सोधे । 

हामीले भन्यौं, ‘बी एन्ड बी हस्पिटल । ‘दुई सय दिनुस् न,’ उनले भने । करिब दुई किलोमिटर दूरीका लागि दुई सय रुपैयाँ भनेपनि हामी ट्याक्सीमा बस्यौं । मिटर अन गर्न भन्दा उनले मानेनन् । सय रुपैयाँभन्दा बढी दिन नसक्ने बतायौं हामीले । आधा बाटोमा पुगिसकेपछि उनले पुरानै ठाउँमा लगेर छाडिदिने धम्की दिए ।  त्यसपछि हामीले प्रहरीलाई खबर गर्यौं । केही अघि पुगेपछि प्रहरी टोली आएर उनलाई पनि कारबाही गर्यो । 

घटना नम्बर–४

बा २ च २६०५ विजय रञ्जितको प्राइभेट गाडी हो । प्राइभेट कार ट्याक्सी पार्किङ गर्ने स्थानमा राख्न पाइँदैन र भाडा लिएर यात्रु बोक्न पनि पाइँदैन । तर, उनी बी एन्ड बी अस्पतालअगाडि ट्याक्सी राख्ने ठाउँमा आफ्नो गाडी रोकेर ग्राहकको पर्खाइमा रहेछन् । ट्याक्सी खोजिरहेका बेला उनले नजिकै आएर भने– यो ट्याक्सी पनि हाम्रै हो, जाऊँ ।’

हामी उनको प्राइभेट गाडीमा बस्यौं र ब्लड बैंक जाने बतायौं । उनले २ सय ५० रुपैयाँ दिनुस् भने । हामीले भाडा कम गरिदिन आग्रह गर्यौं । उनले ‘मिलाएर दिनुस् न’ भन्दै गाडी अघि बढाए । उनलाई ‘किन ट्याक्सीको रूपमा प्राइभेट गाडी चलाएको ?’ भनेर सोध्दा प्राइभेट गाडी भए पनि आफूले ट्याक्सीकै रूपमा प्रयोगमा ल्याएको सुनाए ।

हामीले यो कुरा ग्वार्को चोकमा रहेको प्रहरीलाई जानकारी गरायौं । प्रयोजनविपरीत गाडी चलाएको भन्दै उनी पनि कारबाहीमा परे । लाइसेन्स मागेर ट्राफिक प्रहरीले उनलाई पाँच सय रुपैयाँको चिट थमाइदियो ।

घटना नम्बर–५

बा १ ज ३९८१ नम्बरको ट्याक्सीलाई ग्वार्को चोकमा भेट्यौं । ब्लड बैंक जाने बताएपछि उनले भने– २५० रूपैयाँ लाग्छ । 

‘नजिकै रहेको ब्लड बैंक जान पनि किन २५० ?’ भनेर सोध्दा उनको जवाफ थियो– जाने भए त्यति पैसा दिनुस्, यहाँको रेट नै त्यही हो । नभए अर्को ट्याक्सी केहीबेरमा आउला, पर्खिनुस् ।’ उनी कत्ति पनि भाडा घटाउन तयार नभएपछि हामी ट्याक्सीमा बस्यौं । बाह्रखरी प्रतिनिधिसँगै रहेका सादा पोशाकका ट्राफिक प्रहरी राजु थापा मगरले युनिफर्ममा रहेका प्रहरीलाई खबर गरे । उनले यात्रुलाई गरेको व्यवहारका बारेमा पनि हामीले प्रहरीलाई जानकारी गराइयो । त्यसपछि उनको लाइसेन्स लिएर प्रहरीले चिट काटिहाल्यो । 

यी ५ घटना दुई घण्टाको अवधिमा भएका हुन् । दैनिक हजारौं यात्रु ट्याक्सीलाई बढी भाडा तिर्न बाध्य भइरहेका छन् । विशेषगरी पर्वको बेलामा यात्रुसँग ट्याक्सी चालकले बढी भाडा लिने गरेको प्रहरी बताउँछ । त्यसलाई मध्यनजर गरेर ट्राफिक प्रहरीले एक सातादेखि विशेष अभियान चलाइरहेको छ । 

उपत्यकाका तीन जिल्लामा डेढ महिनाको अवधिमा २७ सय ९७ वटा ट्क्यासीलाई कारबाही गरिएको प्रहरीले जानकारी दिएको छ । ललितपुरमा मात्रै ६ सय २७ वटा ट्याक्सी कारबाहीमा परेको ललितपुर ट्राफिक प्रहरी प्रमुख सीताराम हाछेथुले बताए । 

मिटरमा नजाने, बढी पैसा लिने र भनेको ठाउँमा नलैजाने गरेको पाइएमा यातायात व्यवस्था ऐनबमोजिम ५ हजार रुपैयाँसम्म कारबाही हुने व्यवस्था छ । मिटर बिगारेको पाइए मिटर सिल गरी २५ हजारसम्म जरिवाना गर्न सक्ने व्यवस्था ऐनमा छ । 

कुनै पनि ट्याक्सी मिटरमा जान नमाने १०३ वा ११०३ मा फोन गरेर गुनासो टिपाउन प्रहरीले आग्रह गरेको छ । ९८५१२९५१०० नम्बरको मोबाइलमा म्यासेज गर्न पनि सकिन्छ ।
२०७३ भदौ १६ बिहीबार १२:२१:५६